چکیده‌ای از بیانات استاد آیت‌الله حامد وفسی

در جلسهٔ سخنرانی پنجشنبه، ۱۷ مهر ۱۴۰۴ (تفرش - استان مرکزی)

﷽

پیوند عقیده و اخلاق
اساس اخلاق بر مجموعه‌ای از عقاید و باورهای درونی استوار است. رفتار انسان بازتاب آن چیزی است که در ذهن و دل او به عنوان حقیقت پذیرفته شده جای دارد. دانستن یک عقیده، تا زمانی که به ایمان قلبی تبدیل نشود، در رفتار و اخلاق اثرگذار نخواهد بود. آگاهی بدون باور همانند دانستن حقیقتی بی‌جان است که توان حرکت و تحول در وجود انسان را ندارد.

تفاوت استاد اخلاق و مربی اخلاق
میان استاد اخلاق و مربی اخلاق تفاوتی بنیادین وجود دارد. استاد اخلاق صرفاً آموزگار دانش اخلاق است و می‌تواند بدون التزام عملی، مفاهیم اخلاقی را بیان کند؛ اما مربی اخلاق کسی است که خود به آن مفاهیم متخلق و عامل است و از مسیر تجربه و تزکیه‌ی نفس می‌تواند دیگران را پرورش دهد. تنها کسانی که از قلبی سلیم و روحی پاک برخوردارند مثل امام زمان - علیه‌السلام - و اولیاء - صلوات‌الله‌علیهم - یا حداقل مثل حضرت مریم - سلام‌الله‌علیها -، توان هدایت حقیقی دیگران را دارند، نه کسانی که صرفاً در گفتار مدعی تربیت‌اند.

تمایز اخلاق اسلامی از مکاتب غیردینی
اخلاق اسلامی با نظام‌های اخلاقی غیردینی تفاوتی جوهری دارد. مکاتب غیرالهی ممکن است به صدق، عدالت یا وظیفه‌شناسی توصیه کنند، اما نگاهشان محدود به آثار دنیوی است. در اخلاق اسلامی، فضیلت‌ها افزون بر نظم اجتماعی، رابطه‌ی انسان با خداوند را نیز معنا می‌بخشند. هدف نهایی اخلاق الهی، نه تنها اصلاح ظاهر جامعه، بلکه تزکیه‌ی درون و قرب الهی و سعادت دنیا و آخرت همه افراد بشر است؛ مسیری که با معرفت، ایمان و عمل صالح به ثمر می‌رسد.